Kaszel jest jednym z mechanizmów obronnych układu oddechowego człowieka. Pozwala na bezprzyrządowe udrożnienie dróg oddechowych. Skutkuje to lepszym przepływem powietrza poprzez tchawicę, oskrzela i pęcherzyki płucne. Oczywiście mechanizm ten działa sprawnie w przypadku niewielkich niedrożności spowodowanych stanem zapalnym lub zakrztuszeniem się niewielkim ciałem obcym. Kaszel umożliwia również odprowadzenie zalegającej wydzieliny w drogach oddechowych, co przekłada się na lepsze napowietrzenie płuc. Kaszel najczęściej przybiera formę kaszlu suchego lub z wykrztuszaniem wydzieliny i zwany jest potocznie kaszlem mokrym.

Do najczęstszych przyczyn kaszlu możemy zaliczyć zakażenia wirusowe. Często wywoływany jest także przez bakterie. Wyróżnić tu możemy zapalenie zatok przynosowych, gardła, oskrzeli oraz zapalenie płuc. Wszystkie one powodują pojawienie się intensywnych dolegliwości. Również takie jednostki chorobowe jak alergiczny nieżyt nosa, astma czy krztusiec mogą manifestować się kaszlem. Z reguły dolegliwości związane z tymi chorobami utrzymują się około 3 tygodni a towarzyszący im kaszel określa się jako ostry.

Drugą formą kaszlu jest kaszel przewlekły. Trwa on w granicach 3-8 tygodni. Najbardziej powszechną jego formą jest ta związana z paleniem tytoniu. Poranne odkrztuszanie plwociny dotyczy większości nałogowych palaczy. Z kaszlem przewlekłym borykają się również osoby mające zaburzenia układu związanego z uszami, nosem i gardłem. Tutaj dominującą przyczyną kaszlu są choroby nowotworowe. Wiele z chorób tchawicy i oskrzeli również ma wpływ na pojawienie się kaszlu przewlekłego. Do chorób związanych z tą częścią ciała zaliczyć możemy przewlekłe zapalenie oskrzeli i mukowiscydozę. Należy tu wspomnieć również o astmie, chorobach nowotworowych i zespole nieruchomych rzęsek. Choroby płuc mogą także manifestować się kaszlem. Schorzeniami, które powodują uszkodzenie ich miąższu są nowotwory, bardzo często gruźlica oraz zapalenie płuc. W rzadkich przypadkach za kaszel przewlekły odpowiedzialne są choroby przełyku oraz zaburzenia neuropsychiatryczne.

Astma oskrzelowa – co warto wiedzieć na jej temat?

Różnicowanie przyczyn pojawiającego się kaszlu odbywa się poprzez badania. Do podstawowych z nich zaliczyć możemy morfologię, badanie radiologiczne klatki piersiowej (RTG) oraz badanie plwociny. W bardziej złożonych przypadkach dokonuje się badań wykonywanych za pomocą tomografii komputerowej oraz bronchoskopu. Leczenie pacjenta uzależnione jest od choroby podstawowej oraz chorób towarzyszących. Największą skuteczność w walce z kaszlem obserwuje się podczas leczenia chorób wywołanych wirusem lub bakteriami.